Sáng nay trời không mưa, mà đất vẫn ẩm.
Tôi đi ngang ngã ba, thấy khói bốc lên từ cái đụn rơm cũ. Không ai đốt. Không thấy lửa. Chỉ là khói – mỏng, lững thững, như từ giấc mơ hôm qua chưa tan hết. Khói đó có mùi gì đó rất lâu. Như tro bếp của nhà ai từng nấu cơm bằng củi, như áo len bị đốt nhẹ, như giấy thư cũ đem hun.
Tôi không dừng lại. Nhưng mùi khói đó đi theo tôi tới tận đầu hẻm.
Lúc rẽ ngang nhà ông Tám – cái nhà có cái hồ nước nhỏ không bao giờ cạn – tôi thấy một đứa nhỏ đang ngồi lấy tay quạt nước. Không chơi. Không nghịch. Chỉ quạt, nhè nhẹ, như đang mong nước vơi đi.
Nó không nhìn tôi. Cũng chẳng hỏi gì. Nhưng tôi có cảm giác như đã từng thấy ai đó làm y vậy, chỗ đó.
Ở bên kia đường, cái cây gạo cụt ngọn, không ai thèm trồng, mà vẫn sống. Kỳ là nó mọc nghiêng về phía rào sắt – bên đó râm, không nắng. Có ai đó từng khắc gì đó lên thân nó, chữ mờ rồi, không đọc được. Nhưng vết khắc vẫn còn.
Tôi nhìn một lúc lâu. Rồi đi.
Quán nước đầu xóm bữa nay mở muộn. Chị chủ đang dọn mấy chiếc ghế nhựa ra sân, đập đập cho bay bụi. Tôi ngồi xuống, không gọi nước. Chị hỏi, “Sáng giờ anh đi đâu?”
Tôi nói: “Đi vòng vòng thôi.”
Có tiếng ai đó ở phía sau quán. Rồi im. Tôi quay lại, không thấy ai.
Gió bỗng thổi ngang – cái kiểu gió không theo mùa, không theo chiều, cứ xẹt qua giữa mặt như người quen lướt ngang nhưng không kịp chào.
Tôi nói:
“Hồi sáng khúc ngã ba có khói. Mà không có ai đốt.”
Chị chủ quán cười, không ngẩng lên:
“Ở đây cái gì cũng có, anh à. Cả cái đã từng, lẫn cái chưa từng.”
Lúc về tới nhà, tôi mới nhớ ra:
Ở cái chỗ cái hồ nước, hồi xưa có ai đó từng lặn.
Cái cây đó, hình như có người từng ngồi đọc sách dưới gốc.
Cái chỗ khói lên sáng nay, tôi từng thấy một người đạp máy bơm cũ giữa cơn mưa.
Hay là tôi nhớ nhầm?
Có sáng nào khói lên từ cỏ mục
Mà không ai đốt, cũng chẳng ai gần
Mùi khói ấy như áo người cũ treo trong tủ
Mặc không vừa, nhưng chưa ai đem đốt lần.
Có đứa nhỏ ngồi quạt nước trong hồ
Mắt không nhìn, tay không đùa nghịch
Tôi thấy dáng nó quen như lần gió trượt qua trán
Không chạm vào, mà cứ lạnh buốt một vùng.
Có cây mọc nghiêng về phía rào xiêu
Ai đó từng khắc gì đó trên thân, chữ mờ rồi…
Tôi không đọc được, cũng không cố đọc nữa
Vì đôi khi, nhớ ra lại không bằng để quên trôi.
Có người đi ngược chiều gió một hôm
Tôi không kịp hỏi tên, cũng không dám gọi
Người đó đi như thể mang gì đó trong túi áo cũ
Thứ không nặng, mà không thể rơi.
Tôi chỉ là người đi ngang qua mấy dấu chân mờ
Ngồi quán cũ, nghe gió xoay chiều không lý do
Chủ quán nói: ở đây có cả điều đã từng và chưa tới
Tôi không hiểu, nhưng… khói thì vẫn còn bay lơ.